7 października 2022 roku, po raz pierwszy w historii Filii UWM w Ełku, wykład inauguracyjny wygłoszony został w języku angielskim. Prelegentem był płk dr Maksym Tyshchenko – dyrektor Naukowo-Dydaktycznego Centrum Kształcenia Zdalnego Sił Zbrojnych Ukrainy, jednocześnie Dyrektor Laboratorium Partnerskiego Inicjatywy Kształcenia Zdalnego Departamentu Obrony USA. Temat wykładu: „Doświadczenia Ukrainy w sferze kształcenia oraz kształcenia zdalnego w czasach wojny” (Ukraine’s experiences in learning and distance learning throughout the war). W toku inauguracji, obraz wzbogacały napisy w języku polskim na ekranie.
Poniżej wykład jako jednolity tekst (opracowanie – PG):
Dzień dobry Panie i Panowie,
Prezentacja będzie dotyczyła różnych aspektów wykorzystania technologii i rozwiązań ADL (kształcenia zdalnego) w warunkach toczonej wojny. Centrum Naukowe ADL Uniwersytetu powstało w 2017 roku, po tym jak przeprowadziliśmy różnego rodzaju wstępne testy oraz badania na temat, jak rozwijać system ADL w Siłach Zbrojnych Ukrainy. Mamy liczne podmioty objęte oddziaływaniem ADL w strukturze samego Uniwersytetu Obrony Narodowej Ukrainy. Począwszy od 2017 roku prowadzimy szerokie badania oraz rozwijamy system ADL w Siłach Zbrojnych Ukrainy. Nasze Centrum jest głównym podmiotem, który jest za to odpowiedzialny. Mamy różnych partnerów i współpracujemy w sferze rozwoju systemu ADL Sił Zbrojnych Ukrainy. Różni partnerzy zapewniają nam wsparcie na tej drodze, dzięki ich pomocy stworzyliśmy optymalną infrastrukturę. Przeprowadziliśmy kompleksowego rodzaju szkolenia personelu Centrum, a także z różnych obszarów kompetencyjnych dla uczestników z kluczowych instytucji kształcenia. Zainicjowaliśmy w 2018 roku konferencję International ADL Conference. W tym roku będzie to piąta edycja konferencji z udziałem przedstawicieli wszystkich instytucji Sił Zbrojnych Ukrainy, jak również instytucji cywilnych oraz partnerów z całego świata. Dołączamy również do różnych projektów poświęconych wykorzystaniu ADL oraz symulacji komputerowych w szkoleniu wojskowym. Wszystko to pomaga nam zwiększyć gotowość naszego personelu wojskowego, zwłaszcza w Narodowym Uniwersytecie Obrony Ukrainy. Ponieważ jesteśmy odpowiedzialni za szkolenie na poziomie operacyjnym i strategicznym, po ukończeniu uniwersytetu liderzy, nowocześni przywódcy mogą wdrażać takie technologie w skali całych sił zbrojnych. Jak proces edukacyjny zmienił się w warunkach wojennych? Na poziomie taktycznym podchorążowie nadal w większości kontynuują szkolenie w trybie face-to-face, ponieważ skomplikowane jest zapewnienie praktycznych szkoleń w nauczaniu na odległość. Używane są także technologie nauczania na odległość, ale jako dodatkowe narzędzia zapewniające dostęp do materiałów szkoleniowych w dowolnym miejscu i czasie. Na poziomie operacyjno-strategicznym oficerowie w większości przechodzą szkolenie głównie online, ponieważ wykonują swoje obowiązki w jednostce na stanowiskach dowódczych i zabezpieczających – ich kształcenia ustawiczne odbywa się online. Na następnym slajdzie podzielę się naszym doświadczeniem i poglądem na temat pięciu aspektów, które są kluczowe ważne oraz powinny być brane pod uwagę w procesie rozwoju, wdrażania i eksploatacji systemów ADL. Nie ma znaczenia, jaki rodzaj systemu to jest: cywilny lub wojskowy.
Pierwszy aspekt to personel – ludzie. Jeśli myślimy o wojskowych lub cywilach mamy świadomość, aby system ADL funkcjonował prawidłowo, potrzebujemy odpowiedniego personelu technicznego i administracyjnego. Wszystkie te osoby w warunkach służby mogą być zaangażowane w operację bojową lub inne działania, stąd przyniesie to zmniejszenie potencjału dedykowanego administrowaniu systemem ADL. Może powodować to również to sytuację, że wiele użytkowników wojskowego systemu ADL dołączy do tysięcy zmobilizowanych osób. Będą potrzebowali natychmiastowego szkolenia. Wniosek – jeśli zabraknie personelu dla systemu ADL, będzie problem ze wsparciem technicznym. Będzie problem ze wsparciem administracyjnym. W zależności od systemu, nowi użytkownicy, tysiące nowych użytkowników musi otrzymać nowe konta i wsparcie techniczne itd. Jako rekomendacja – większość procesów powinna być zautomatyzowana, nie angażując osób.
Kolejny aspekt to infrastruktura, z którą mieliśmy do czynienia szczególnie na wschodzie Ukrainy, ale dotyczy to także całej Ukrainy. Rosjanie zniszczyli wiele elementów infrastruktury cywilnej, wojskowej, ale głównie niszczą infrastrukturę cywilną- każdego dnia. To również przynosi problem dla infrastruktury akademii, uniwersytetów, szkół itp. Jeśli umieści się wszystko w lokalnej infrastrukturze, takiej jak serwery i magazyny itp. w sekundzie wszystko może zostać uszkodzone, więc inwestycja w tę infrastrukturę może zostać utracona. Jakie jest rozwiązanie? Moja rekomendacja – większość usług powinna być wspierana przez rozwiązanie „Chmura”. Zgodnie z doświadczeniem naszych partnerów z Charkowa, z różnych instytucji, które przeniosły się do „chmury” przy wsparciu partnerów i firm prywatnych. Mam na myśli chmurę „Amazon”. Są po bezpiecznej stronie, prowadzą szkolenia, wspierają proces edukacyjny.
Kolejnym aspekt, który jest naprawdę niezwykle ważny: dane osobowe. Należy mieć na uwadze, że pozyskanie danych osobowych może prowadzić do różnych sytuacji, np. prześladowania użytkowników i terroru bliskich użytkowników. Co mam na myśli? Na tymczasowo okupowanych terytoriach Rosjanie próbują zbierać informacje o byłych żołnierzach, którzy należeli do sił zbrojnych lub różnego rodzaju służb mundurowych. Jeśli umieścimy na niezabezpieczonych systemach ADL bardzo wrażliwe informacje, to będzie można zaobserwować wyniki zbierania przez wroga danych osobowych. Oni rzeczywiście to robią, to znaczy, jeśli znajdą kogoś, jeśli otrzymają jakieś informacje mogą zabić tę osobę i zabijają ją. Jeśli zbiera się dużo informacji osobistych do swojego systemu, system powinien być naprawdę dobrze chroniony, jeśli nie jest dobrze chroniony należy starać się unikać zbierania informacji osobistych do swoich systemów.
Kolejnym aspektem jest dostęp do materiałów, podczas operacji bojowych i działań bojowych. Należy otrzymywać bardzo jasne do zrozumienia i tak szybko jak to możliwe materiały szkoleniowe. Tak więc zgodnie z naszym obecnym doświadczeniem najlepszym sposobem na zapewnienie szkolenia dla różnych kategorii użytkowników jest YouTube lub innego rodzaju kanały takie jak Signal czy Telegram Signal, które są naprawdę dobrze chronione. W temacie sposobu dostarczania informacji – na YouTube można łatwo umieścić informację, krótki filmik, a włamanie na YouTube jest dość skomplikowane. Możemy powiedzieć, że jest to dość dobrze chroniony sposób dostarczania szkoleń dla większego liczby użytkowników. Różnego rodzaju biblioteki, e-biblioteki to świetne narzędzie do zabezpieczenia różnego rodzaju. Dostęp jest konieczny dla oficerów, żołnierzy lub studentów. Widać, że istnieją różnego rodzaju kanały, mam na myśli kanały dostarczania i przeprowadzania szkoleń oraz zapewniania dostępu do materiałów, co jest niezwykle ważne i bardzo przydatne, aby mieć spójne źródło informacji. Co mam na myśli? Różne instytucje chciałyby mieć coś swojego, to znaczy coś unikalnego i bez dostępu ze stron różnych innych instytucji. Posiadają swoje własne materiały, swoją własną bazę danych i nie dzielą się z innymi, przez co nie jest łatwo uzyskać dostęp do tego, co jest w ów instytucjach. Jeśli posiadamy dostęp do różnych informacji na różnych platformach, poruszanie się w różnych obszarach może być szczególnie trudne. Koniecznym jest, aby wszystko znajdowało się na jednej platformie. Źródła lub pojedyncze źródła informacji, gdzie można znaleźć informacje, co można znaleźć, jest niezwykle ważne! Kluczem do powodzenia – otrzymać szkolenie, informacje, kiedy tylko potrzebujesz, cokolwiek potrzebujesz w bardzo szybkim czasie.
Jeśli mówimy o formacie materiałów, zwłaszcza dla szkolenia wojskowego, ale też cywilnego, zróżnicowane formaty, są niezwykle ważne dla uczestnictwa w szkoleniach. To filmy, o których wspomniałem wcześniej oraz rodzaj wizualizacji – wizualizacja 3D, filmy 360 oraz rozwiązania VR (Virtual Reality). Można zobaczyć na przykładzie Wojsk Obrony Terytorialnej Ukrainy. W marcu 2022 roku uruchomiono kanał YouTube i w ciągu dwóch miesięcy umieszczono setki filmów. Są one nadal umieszczane, co jest bardzo przydatne dla przyszłych żołnierzy i oficerów, dla zmobilizowanych osób. By otrzymać szkolenie wystarczy wejść na YouTube i to wszystko jest zorganizowane na liście odtwarzania. Można łatwo znaleźć różne rodzaje informacje. Również na stronie internetowej Wojsk Obrony Terytorialnej, znajdują się biblioteki danych. Na stronie internetowej, na przykład, można przejść szkolenie, jak korzystać z wyrzutni – wystarczy wejść na stronę i otrzymać informacje, dokumentacje, a także wideo, jak korzystać z tego. Ponownie wizualizacja jest niezwykle ważna dla szkolenia, ponieważ długie, kilkudniowe kursy, kiedy trzeba czytać dużo i przechodzić przez wszelkiego rodzaju testy są przydatne, ale w czasach spokojnego życia. Podczas wojny najłatwiejszym i najszybszym sposobem są krótkie, wizualne informacje.
Jeśli mówimy o jakimś rodzaju statystyk, niech posłużą nam dane kanału YouTube. Obecnie około 2000 osób dziennie wchodzi na stronę internetową, uczestniczy w szkoleniach. Co jest interesujące w statystykach: na kanale są dostępne szkolenia strzeleckie – to pierwsza pozycja, drugą jest medycyna taktyczna, a następnie szkolenia techniczne oraz szkolenia fizyczne i szkolenia OPBMAR. Wracając do statystyk. Ważne są krótkie i proste nagrania. Według statystyk zebranych od osób odwiedzających kanał YouTube, średni czas oglądania materiału to około dwie minuty. Jeśli nagramy 30 minut szkolenia, prawdopodobnie nie będzie to skuteczna forma. Podstawą jest tworzenie krótkich filmików oraz instrukcji, po czym umieszczanie ich w liście odtwarzania. Jest to ważne dla naszego szkolenia wojskowego. Co jest także charakterystyczne – urządzenie do najczęstszego zaliczania szkolenia to telefon komórkowy. Oznacza to, że wszystkie materiały szkoleniowe powinny być skalowalne, przystosowane oraz dostępne dla wszelkiego rodzaju smartphonów.
Na zakończenie chciałbym podkreślić, że obecnie nie trzeba nikogo przekonywać, że kształcenia zdalne jest ważne w szkoleniu wojskowym i cywilnym. Widzimy, że nie tylko pandemia, ale również wojna jest czynnikiem, który musimy brać pod uwagę. Musimy być gotowi na to, w jaki sposób możemy zapewnić szkolenie oraz wspierać proces edukacyjny przy użyciu narzędzi kształcenia zdalnego. Kończąc prezentację, chciałbym bardzo podziękować za uwagę. Chwała Ukrainie!
Zdaję sobie sprawę, że dzisiejszą uroczystość uświetnia symboliczny moment przecięcia wstęgi w laboratorium e-learningowym. Oznacza to, że na mapie pojawiło się miejsce, w którym m.in. będą prowadzone szkolenia oraz warsztaty z zakresu praktycznego wykorzystania technologii wirtualnej rzeczywistości. Takie rozwiązanie odpowiada strategicznym potrzebom Uniwersytetu Obrony Narodowej Ukrainy, stąd jestem przekonany, że laboratorium stanie się miejscem prowadzenia szkoleń nie tylko dla uczestników z Ukrainy, ale także dla innych krajów objętych programem NATO DEEP. Z okazji rozpoczęcia nowego roku akademickich 2022-2023 życzę dobrego i owocnego czasu dla całej społeczności akademickiej oraz życzę sukcesów w realizacji wszystkich pomysłów i ambitnych zamiarów.
